ถุงอัณฑะ เรื่องที่ผู้ชายส่วนใหญ่ไม่เคยรู้ ?

ถุงอัณฑะ วันนี้มาพูดถึงเรื่องใกล้ตัวของคุณผู้ชายกันครับ แน่นอนว่าเรื่องระบบสืบพันธ์คงเป็นเรื่องที่ผู้ชายคุ้นชินกันดี แต่หมอเชื่อว่าคงมีอีกหลายคนที่ยังไม่ทราบว่าอวัยวะในระบบสืบพันธ์นั้นทำหน้าที่ในส่วนไหนบ้าง และหากเกิดความผิดปกติในบริเวณนั้นควรทำอย่างไร ในบทความนี้หมอจะมาพูดถึงเรื่องของ ถุงอัณฑะ ซึ่งเป็นส่วนที่ห่อหุ้มลูกอัณฑะอีกทีนั่นเองครับ

มีผู้ชายหลายคนที่กำลังเผชิญกับอาการผิดปกติบริเวณถุงอัณฑะ หรือมักเรียกกันว่า ถุงอัณฑะบวม ซึ่งเป็นภาวะที่มีการสะสมของน้ำภายในถุงอัณฑะของผู้ชาย โรคนี้เป็นโรคที่พบได้ค่อนข้างบ่อยครับ หากคุณผู้ชายเกิดอาการบวมหรือเกิดความผิดปกติใดๆ ที่บริเวณถุงอัณฑะโดยไม่แน่ใจถึงสาเหตุ ก็ไม่ควรนิ่งนอนใจในการไปพบแพทย์

…เอาเป็นว่าวันนี้ หมอเบียร์จะพาคุณไปรู้จักกับถุงอัณฑะให้มากขึ้น เพราะถึงแม้จะเป็นเรื่องที่อยู่ใกล้ตัวคุณผู้ชาย แต่หากละเลยความผิดปกติที่เกิดขึ้น ก็อาจส่งผลให้เกิดโรคหรือภาวะอื่นที่รุนแรงตามมาได้เช่นกันครับ

สารบัญของบทความนี้

ถุงอัณฑะ มีหน้าที่อะไร

ถุงอัณฑะบวม คืออะไร

สาเหตุของถุงอัณฑะบวม

อาการของถุงอัณฑะบวม

การรักษาถุงอัณฑะบวมทางการแพทย์

สรุป เรื่องถุงอัณฑะ

ถุงอัณฑะ มีหน้าที่อะไร

ถุงอัณฑะเนี้ย ก็คือถุงผิวหนังซึ่งทำหน้าที่ห่อหุ้มและปกป้องอัณฑะ จะแยกออกเป็น 2 ถุงห้อยอยู่นอกร่างกายบริเวณระหว่างหน้าขาด้านหลังองคชาต รวมถึงเป็นศูนย์รวมเส้นประสาทและเส้นเลือดจำนวนมาก ถุงอัณฑะก็จะควบคุมอุณหภูมิของอัณฑะให้เหมาะแก่การผลิตตัวอสุจิ หรือเย็นกว่าอุณหภูมิของร่างกายเล็กน้อยนั่นเองครับ

ถุงอัณฑะบวม คืออะไร

ถุงอัณฑะบวม หรือเรียกอีกอย่างว่า Hydrocele ครับ เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นในถุงอัณฑะ เนื่องจากถุงอัณฑะมีของเหลวตกค้างหลังการปิดถุง หรือถุงที่ล้อมรอบลูกอัณฑะปิดไม่สนิทจนทำให้ของเหลวจากท้องสามารถไหลเข้าไปสะสมอยู่ในถุงอัณฑะ ก็เลยส่งผลให้เกิดอาการบวมบริเวณถุงอัณฑะ จนทำให้รู้สึกอึดอัด และไม่สะดวกสบายในการใช้ชีวิต

สาเหตุของถุงอัณฑะบวม

ส่วนใหญ่แล้วถุงอัณฑะบวมที่เกิดขึ้นในเด็ก จะเกิดขึ้นตั้งแต่ช่วงที่ทารกมีพัฒนาการในครรภ์มารดา ตามปกติแล้วร่างกายจะสร้างถุงน้ำหุ้มล้อมรอบลูกอัณฑะ หลังจากนั้นถุงอัณฑะจะปิดตัวและของเหลวดังกล่าวจะถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายในช่วง 1 ปีแรกหลังคลอด แต่เด็กที่มีภาวะถุงอัณฑะบวม จะเกิดความผิดปกติภายในถุงอัณฑะ โดยแบ่งออกตามสาเหตุดังนี้

ถุงน้ำอัณฑะชนิดไม่ติดต่อกับช่องท้อง เป็นภาวะที่มีของเหลวค้างอยู่ในถุงอัณฑะหลังจากที่ถุงปิด แต่ของเหลวดังกล่าวไม่ถูกดูดซึมกลับเข้าสู่ร่างกาย
ถุงน้ำอัณฑะชนิดมีทางติดต่อกับช่องท้อง เกิดขึ้นเนื่องจากถุงน้ำที่ล้อมรอบลูกอัณฑะยังคงเปิดอยู่ ส่งผลให้ของเหลวสามารถเข้าและออกภายในถุงดังกล่าวได้ มักพบในทารกที่คลอดก่อนกำหนด

ส่วนกรณีที่มีการเกิดถุงอัณฑะบวมในวัยผู้ใหญ่ มักมีสาเหตุจากถุงอัณฑะปิดตัวไม่สนิท โดยอาจเกิดจากการอักเสบที่ถุงอัณฑะ การได้รับบาดเจ็บบริเวณถุงอัณฑะ หรือการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ ส่งผลให้ของเหลวบริเวณท้องสามารถไหลเข้าสู่ถุงอัณฑะได้ ส่วนมากมักพบในผู้ชายที่อายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไปครับ

อาการของถุงอัณฑะบวม

ถุงน้ำในถุงอัณฑะมีลักษณะเป็นก้อนนิ่มและนูนบวมในอัณฑะข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างโดยไม่ยุบหายไป แต่จะไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวด ยกเว้นเกิดการอักเสบ การติดเชื้อ หรือมีภาวะอื่นๆ ร่วมด้วยอย่างภาวะลูกอัณฑะบิดขั้ว และบางครั้งบริเวณที่มีอาการบวมอาจยุบลงในตอนเช้าและขยายใหญ่ขึ้นได้ในระหว่างวันได้ครับ หากเป็นกรณีที่เกิดขึ้นในวัยผู้ใหญ่ก็อาจทำให้เกิดความอึดอัดและไม่สะดวกสบาย เพราะเนื่องจากน้ำที่ถ่วงน้ำหนักในบริเวณถุงอัณฑะนั่นเอง อย่างไรก็ตาม หากพบว่าตนเองหรือบุตรมีอาการบวมบริเวณถุงอัณฑะติดต่อกันเป็นเวลานาน ถุงอัณฑะมีขนาดใหญ่ขึ้น หรือก่อให้เกิดความเจ็บปวด ควรพบไปแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุ เนื่องจากอาจเป็นอาการของโรคหรือภาวะอื่นที่มีความรุนแรง

การรักษาถุงอัณฑะบวมทางการแพทย์

1.ไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจ

ถ้าโรคถุงน้ำลูกอัณฑะคงอยู่นานกว่าปกติหรือทำให้เกิดอาการปวดหรืออาการอื่นๆ คุณก็ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจ แม้ว่าโรคถุงน้ำลูกอัณฑะจะไม่ใช่โรคร้ายแรงก็จริง แต่แพทย์ก็ต้องตรวจเพื่อให้แน่ใจว่ามันไม่ใช่ปัญหาร้ายแรงอื่นๆ ที่มีอาการคล้ายกัน เช่น ไส้เลื่อนบริเวณขาหนีบ ภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด การติดเชื้อ เนื้องอกที่ไม่เป็นอันตราย หรือมะเร็งที่ลูกอัณฑะ เมื่อได้รับการวินิจฉัยแล้วว่าเป็นโรคถุงน้ำลูกอัณฑะ คุณก็มีทางเลือกเดียวคือต้องผ่าตัด เพราะการรักษาด้วยยานั้นไม่ได้ผล

2.เอาของเหลวออกมา

เมื่อได้รับการวินิจฉัยแล้วว่าเป็นโรคถุงน้ำลูกอัณฑะ วิธีการที่เจ็บตัวน้อยที่สุดก็คือการระบายของเหลวออกจากถุงอัณฑะโดยการใช้เข็ม ซึ่งเรียกว่าการเจาะแล้วดูดออกด้วยเข็ม หลังจากฉีดยาชาเฉพาะที่แล้ว แพทย์ก็จะใช้เข็มสอดเข้าไปในถุงอัณฑะเพื่อเจาะถุงน้ำออก จากนั้นของเหลวใสๆ ก็จะไหลออกมา ถ้าของเหลวไหลออกมาเป็นเลือดและ/หรือเต็มไปด้วยน้ำหนอง ก็แสดงว่าเป็นอาการบาดเจ็บ การติดเชื้อ หรืออาจจะเป็นมะเร็ง ขั้นตอนนี้ใช้เวลาครู่เดียวและไม่ต้องใช้เวลาพักฟื้นนาน แค่ประมาณ 1 วันเท่านั้น

3.ผ่าตัดเอาถุงน้ำอัณฑะออกไปทั้งหมด

วิธีจัดการกับโรคถุงน้ำลูกอัณฑะที่กลับมาเป็นบ่อยๆ และ/หรือแสดงอาการที่แพร่หลายมากที่สุดและมีประสิทธิภาพมากที่สุดก็คือ การผ่าตัดเอาถุงน้ำอัณฑะออกไปพร้อมกับของเหลว เรียกว่าการผ่าตัดถุงน้ำลูกอัณฑะ วิธีนี้จะทำให้มีโอกาสกลับไปเป็นอีกแค่ 1% เท่านั้นซึ่งการผ่าตัดอาจจะใช้มีดผ่าตัดหรือผ่านกล้อง ซึ่งจะมีกล้องเล็กจิ๋วติดอยู่กับอุปกรณ์สำหรับผ่าตัดขนาดยาว การผ่าตัดถุงน้ำลูกอัณฑะนั้นมักจะทำที่คลินิกผู้ป่วยนอกโดยการให้ยาสลบทั่วไป การพักฟื้นมักจะใช้เวลาประมาณ 1 สัปดาห์หรือนานกว่านั้น ขึ้นอยู่กับว่าต้องผ่าเข้าไปในผนังท้องหรือไม่

4.พักฟื้น

การพักฟื้นหลังการผ่าตัดถุงน้ำลูกอัณฑะนั้นส่วนใหญ่ใช้เวลาไม่นานนัก โดยปกติแล้วผู้ชายที่สุขภาพดีจะสามารถกลับบ้านได้หลังจากผ่าตัดไปแล้ว 2-3 ชั่วโมง น้อยมากที่จะต้องนอนที่โรงพยาบาลเด็กๆ ควรจำกัดกิจกรรม (ไม่ทำอะไรหนักๆ) และนอนพักบนเตียงหรือโซฟาประมาณ 48 ชั่วโมงหลังจากการผ่าตัด ผู้ชายวัยผู้ใหญ่ก็ควรปฏิบัติตามคำแนะนำนี้เช่นเดียวกัน และชะลอกิจกรรมทางเพศไปสัก 1 สัปดาห์เพื่อความปลอดภัย

สรุป

ในการใช้ชีวิตประจำวันของคุณผู้ชายนั้นก็ควรระมัดระวังและป้องกันไม่ให้ ถุงอัณฑะ ได้รับบาดเจ็บจากกิจกรรมประจำวัน ก็จะช่วยลดโอกาสในการเกิดถุงอัณฑะบวมได้ รวมทั้งควรสังเกตความผิดปกติในร่างกายของตัวเองอยู่เสมอ หากพบว่าบริเวณถุงอัณฑะมีอาการบวมติดต่อกันเป็นเวลานานหรือบริเวณอวัยวะเพศเกิดความผิดปกติอย่างใดขึ้น ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย และรับการรักษาตามที่แพทย์แนะนำนะครับ